بررسی ارتباط بین تغییرات ژن or51b2 و پاسخ به درمان دارویی با هیدروکسی یوریا در تالاسمی اینترمدیا

تالاسمی یک کم خونی ارثی بوده که با کاهش سنتز زنجیره گلوبین و با یک روند خونسازی غیرموثر همراه است. در بتا-تالاسمی اینترمدیا ، بیماران، هم به علت خونسازی غیرموثر و هم به علت دریافت خون، دچار عوارض رسوب آهن در ارگان های مهم بدن می شوند. عوامل فارماکولوژیک، که تولید گاما-گلوبین را افزایش می دهند و باعث افزایش سطح هموگلوبین جنینی (hbf) و در نتیجه کاهش نیاز به تزریق خون می شوند، درمانی قوی برای بیماران بتا-تالاسمی محسوب می شوند. هیدروکسی یوریا یکی از عوامل فارماکولوژیکی می باشد که باعث افزایش تولید hbf می شود، اما پاسخ افراد به درمان با هیدروکسی یوریا متفاوت است. از جمله فاکتورهای دخیل در تنظیم سطح hbf، ژن or51b2 است. olfactory receptors (ors (گیرنده های بویایی) جزء خانواده بزرگ g-پروتئین ها هستند که از ژن های تک اگزونی به وجود می آیند. عناصر خوشه ژنی ors ممکن است نقش تنظیمی در بیان گاما-گلوبین ایفا کنند. این مطالعه با هدف شناخت ارتباط پاسخ درمانی به هیدروکسی یوریا و تغییرات توالی ژن or51b2، در بیماران ایرانی مبتلا به بتا-تالاسمی اینترمدیا انجام شد. در این مطالعه مقطعی 100 بیمار مبتلا به بتا-تالاسمی اینترمدیا از جنوب ایران بطور تصادفی از تیر 1391 تا اسفند 1391 شرکت کردند. همه بیماران تحت درمان با این دارو قرار گرفتند. بر اساس نیاز به دریافت خون و سطح هموگلوبین، بیماران به دو گروه تقسیم شدند: پاسخ دهنده های خوب و پاسخ دهنده های ضعیف. پس از نمونه گیری، dna آنها با روش کلروفرم- نمک اشباع استخراج شد و سپس تکثیر نواحی مورد نظر با روش pcr و بررسی تغییرات نوکلئوتیدی با روش توالی یابی مستقیم صورت گرفت. متغیرهای بالینی آماری بین این دو گروه مقایسه شدند. فقط سلول های قرمز خونی هسته ای، همراهی بارزی با پاسخ به هیدروکسی یوریا نشان دادند (p=0.045). از همه چندشکلی های تک نوکلئوتیدی بررسی شده، تنها چندشکلی های تک نوکلئوتیدی rs10837814از ژن or51b2، همراهی بارزی با پاسخ به هیدروکسی یوریا نشان داد. ژنوتیپ ct فراوانی بیشتری (89/3%) در مقایسه با (67/3%) cc و (88/2%) tt، در پاسخ دهنده های خوب نشان داد (p=0.038). به نظر می رسد که چندشکلی تک نوکلئوتیدی rs10837814در ژن or51b2، احتمالاً به عنوان یک نشانگر برای پاسخ به هیدروکسی یوریا استفاده شود، اما نیاز به مطالعات بیشتر برای ارزیابی بیشتر در آینده وجود دارد.